Menige veehouder heeft opgemerkt dat sinds april 2015 de rangschikking van stieren voor frame en type flink op de kop is gegaan. Dat klopt. Hoe kan het dat een stier die eerder te boek stond als een goede framestier, nu ondergemiddeld scoort voor frame? Dit komt door een verandering in de berekeningswijze van de bovenbalkkenmerken voor exterieur.
Bij exterieur worden sinds april 2015 de fokwaarden voor bovenbalkkenmerken uit de fokwaarden voor onderbalkkenmerken berekend. De fokwaarden voor bovenbalkkenmerken, ook wel composites genoemd, worden samengesteld uit de lineaire kenmerken van de onderbalk (onder andere voorhand, inhoud enz.). De nieuwe berekening wordt toegepast op frame, type, uier en beenwerk.
Met de composites is het mogelijk om het fokdoel heel specifiek vast te stellen en ook vrij eenvoudig bij te stellen. Het is belangrijk om een goed fokdoel te hebben. Het fokdoel op basis van de bovenbalkscores is tegen het licht gehouden en een nieuw fokdoel is vastgesteld.
Het nieuw omschreven fokdoel voor frame en type is als volgt:
- Frame: een koe die in al haar lichaamsmaten wat groter is dan de huidige koe. Dit is een koe die wat breder is in de voorhand, met meer inhoud, en een hellender en breder kruis. Hierbij is hoogtemaat niet belangrijk.
- Type: een robuuste koe die rondom wat meer lichaamsmaten heeft met vooral meer openheid en conditie. Ook hier: hoogtemaat is niet belangrijk.
Met dit nieuwe fokdoel zijn de fokwaarden en rangorde van de stieren veranderd, vooral voor frame en type. De hoge framestieren van vroeger, hoger dan 112, kunnen nu een framefokwaarde onder de 100 hebben. Dit betekent dat de rangorde van stieren voor frame vrij veel veranderd is. Voor type zijn de veranderingen in rangorde minder groot.
Wat kunnen we dan verwachten bij hoge en lage fokwaarden voor frame en type?
Frame:
- Hoog: rondom meer lichaamsmaten en/of hellend kruis
- Laag: rondom minder lichaamsmaten en/of vlakker/oplopend kruis
Type:
- Hoog: meer conditie en openheid
- Laag: minder conditie en openheid
We zien nu stieren die voor zowel frame als type hoog scoren, stieren die laag voor frame en hoog voor type scoren, en stieren die laag voor zowel frame als type scoren. Er zijn nauwelijks stieren die hoog voor frame en laag voor type scoren. Dit komt doordat stieren met hoge fokwaarden voor voorhand en inhoud meestal ook goed scoren voor openheid en/of conditiescore. Het volgende schema zegt wat we kunnen verwachten voor de vier verschillende categorieën stieren.
| Hoog frame, hoog type | Laag frame, hoog type |
|---|---|
| Meer lichaamsmaten rondom en/of hellend kruis | Minder lichaamsmaten rondom en/of vlak kruis |
| Meer conditie en openheid | Meer conditie en openheid |
| Hoog frame, laag type | Laag frame, laag type |
| Meer lichaamsmaten rondom en/of hellend kruis | Minder lichaamsmaten rondom en/of vlak kruis |
| Minder conditie en openheid | Minder conditie en openheid |
Met dit schema kunnen we vooraf al inschatten wat we bij de onderbalkkenmerken kunnen verwachten:
- Een stier met een hoge fokwaarde voor frame zal bovengemiddeld scoren voor voorhand, inhoud en kruisbreedte en wellicht ook hellende kruizen vererven. De dochters zullen dus wat meer lichaamsmaten hebben.
- Een stier die laag scoort voor frame zal voor een of meer van de vier onderbalkkenmerken ondergemiddeld scoren. De dochters zullen dus wat smaller zijn in voorhand en kruis, en minder inhoud en vlakkere of oplopende kruizen hebben.
- Een stier met een hoge fokwaarde voor type zal hoog scoren voor openheid en/of conditie en voor voorhand, inhoud en kruisbreedte fokwaarden dichtbij 100 hebben. De dochters zullen dan wat opener zijn en meer conditie hebben.
- Een stier met een lage fokwaarde voor type zal laag scoren voor openheid en/of conditie, maar waarschijnlijk ook wat extremer (smaller of breder) scoren voor voorhand, inhoud en kruisbreedte.
In de volgende tabel zien we de score van drie stieren (fokwaarden dec. 2016) voor frame en type.
| Frame > 104 | Frame < 100 | Frame < 96 | |
| Type > 104 | Type > 104 | Type < 96 | |
| Delta Atlantic | Aurora Jeroen | Delta Gravity | |
| Frame | 106 | 97 | 87 |
| Type | 107 | 111 | 94 |
| Hoogtemaat | 108 | 98 | 95 |
| Voorhand | 106 | 107 | 96 |
| Inhoud | 104 | 104 | 92 |
| Openheid | 106 | 106 | 92 |
| Conditiescore | 103 | 110 | 106 |
| Kruisligging | 102 | 95 | 99 |
| Kruisbreedte | 101 | 96 | 90 |
(Groen: positieve Rood: negatieve bijdrage aan frame en/of type)
Delta Atlantic scoort bovengemiddeld voor alle bouwkenmerken en dat leidt tot fokwaarden boven de 104 voor frame en type. Stieren als Atlantic, die voor frame en type goed scoren, scoren niet te extreem boven de 100 voor voorhand en inhoud.
Aurora Jeroen verdient de hoge fokwaarde voor type met name door de bovengemiddelde fokwaarden voor openheid en conditiescore. De fokwaarde voor frame is licht ondergemiddeld doordat hij smallere en vlakkere kruizen vererft.
Delta Gravity scoort voor bijna alle bouwkenmerken ondergemiddeld en dat leidt tot fokwaarden onder de 96 voor frame en type. Gravity-dochters zullen minder lichaamsmaten hebben. Dankzij de extra conditie heeft Gravity een fokwaarde 94 voor type, anders zou type nog lager uitkomen.
Tot slot
Bovenstaande leert ons dat aan de hand van de fokwaarden voor frame en type een eerste inschatting gemaakt kan worden over de bouw van de dochters van een stier.
Geef een reactie