Het is alweer enkele jaren mogelijk om een genoomtest op dieren te laten uitvoeren. Een interessante optie, omdat je bespaart op opfokkosten, op termijn minder tegenvallende vaarzen hebt en gerichtere stierkeuzes kunt maken.

Stel dat er uit een combinatie van een koe en een stier vier vaarskalveren worden geboren. Deze stier en koe hebben allebei een gemiddelde fokwaarde voor kg melk; ze zijn niet extreem goed, maar zeker ook niet slecht. De vier kalfjes in de stal zien er op het oog hetzelfde uit. En aangezien ze dezelfde ouders hebben, hebben ze dus óók dezelfde (gemiddelde) verwachtingswaarde.

Goede genen snel opsporen
Maar laten we de vier kalfjes eens wat nader bekijken via een genoomtest (DNA-test). In het plaatje hierboven zien we wat er kan gebeuren. Zowel de stier als de koe heeft een aantal genen met positief effect op melkgift (blauw) en een aantal genen met negatief effect (rood) die er samen voor zorgen dat ze een gemiddelde fokwaarde voor kg melk hebben.

Zowel de stier als de koe geeft de helft van de genen door aan de nakomelingen. Wat zijn dan de mogelijkheden voor de kalfjes? Kalfje 1 krijgt van beide ouders de ‘slechte’ genen, kalfje 2 en kalfje 3 krijgen beide, zowel een paar goede als een paar slechte genen, en kalfje 4 krijgt van beide ouders ‘goede’ genen.

Hoewel dus alle vier de kalveren dezelfde verwachtingswaarde hebben, kunnen we op basis van de genoomtest al voorspellen dat kalfje 4 het heel goed zal gaan doen, terwijl kalfje 1 zal gaan tegenvallen.

In de praktijk
Met welk van de vier kalveren laat uw jong geboren kalfje zich nu vergelijken? Het gemiddelde kalfje dat aan uw verwachting gaat voldoen, de tegenvaller, of de topper? De genoomtest biedt uitkomst.

In ons voorbeeld hebben we het alleen over de overerving van een stukje DNA dat het kenmerk melkproductie betreft. Bij een genoomtest kijken we echter naar 50.000 stukjes DNA en wordt het effect daarvan geschat op inmiddels 75 kenmerken. Van melkproductie tot vruchtbaarheid, van uiergezondheid en exterieur tot klauwgezondheid en geboortekenmerken.

Een genoomtest geeft dus een compleet beeld van het genenpakket van een dier. En alles wat daarvoor nodig is, is een plukje haar of een oorbiopt van het dier.

Scherpere keuzes
Genoomtesten zijn een goede voorspeller van de prestaties van volle zussen én van bedrijfsgenoten. Door efficiëntere voorselectie zullen minder vaarzen tegenvallen in hun eerste lijst, u kunt een scherpere jongvee-opfok hanteren en betere stierkeuzes bij al uw dieren maken (want u hebt beter inzicht in hun sterke en zwakke punten). Misschien kiest u ervoor om uw topdieren met gesekst sperma te insemineren, terwijl u aan het andere eind van de veestapel kiest voor Belgisch witblauw of embryo’s.

Genoomtesten zorgen voor versnelde genetische vooruitgang op uw bedrijf en dragen rechtstreeks bij aan een beter rendement.

Wilt u weten wat een genoomtest kan betekenen voor uw bedrijfsvoering? Gert-Jan van den Bosch geeft met een helder rekenvoorbeeld aan hoe rendabel het is om verder te fokken met uw hoog genetische dieren.

Lees de blog: Aan welke staart gaat u 1.500 euro knopen?